hangi tohum ne zaman ekilir
Hangi Tohum Ne Zaman Ekilir?
Answer:
Bahçenizde ya da saksınızda tohum ekimi yapmak istiyorsunuz ancak hangi tohumun ne zaman ekileceği konusunda kararsız mısınız? Doğru ekim zamanı, tohumların sağlıklı çimlenmesi ve verimli ürün alabilmek için oldukça önemlidir. Tohumların ekim zamanı iklim koşulları, tohum türü, toprak sıcaklığı ve yetiştirmek istediğiniz bitkinin türüne göre değişiklik gösterir. Aşağıda tipik tohum çeşitlerinin ekim zamanlarını detaylı ve kategorik olarak inceleyeceğiz.
İçindekiler
1. Sebze Tohumları Ne Zaman Ekilir?
Sebzeler, bölgenize ve mevsime göre farklı ekim zamanlarına sahip olabilir. Genel kural olarak sebze tohumları, toprak sıcaklığı 10-15 °C civarına ulaştığında ya da don riskinin az olduğu ilkbaharın başları ile yaz ayları arası ekilir.
| Sebze Türü | Ekim Zamanı | Toprak Sıcaklığı | Notlar |
|---|---|---|---|
| Domates | Şubat - Mart (serada), Nisan (açıkta) | 15-20 °C | Fide olarak da ekilebilir. |
| Salatalık | Mart - Nisan | 15-20 °C | Sıcak havayı sever. |
| Biber | Şubat - Mart (serada), Nisan (açıkta) | 20-25 °C | Yavaş çimlenir. |
| Havuç | Mart - Temmuz | 10-15 °C | Doğrudan açık alana ekilebilir. |
| Marul | Mart - Eylül | 8-20 °C | Hızlı büyür, sık dikim yapılabilir. |
| Fasulye | Nisan - Haziran | 15-20 °C | Toprak ılık olmalı. |
| Kabak | Nisan - Mayıs | 15-20 °C | Güneşli yer tercih edilir. |
| Patlıcan | Şubat - Mart (serada), Nisan (açıkta) | 20-25 °C | Sıcaklık çok önemli. |
2. Meyve Tohumları ve Çekirdekleri Ekimi
Meyve tohumları genellikle uzun süreli dikkat ve farklı işlemler gerektirir. Bazı meyve çekirdekleri çimlenmeden önce soğuk katlama veya ön işlem ister.
| Meyve Tohumu/Çekirdeği | Ekim Zamanı | İşlem | Notlar |
|---|---|---|---|
| Kayısı çekirdeği | Sonbahar veya İlkbahar | Katlama (soğukta saklama) gerekebilir | Çimlenmesi uzun sürer. |
| Erik çekirdeği | Sonbahar | Katlama gerekebilir | Tohum toprağa 2-3 cm gömülür. |
| Karpuz tohumu | Nisan - Mayıs | Direkt ekim | Sıcak havalar tercih edilir. |
| Kavun tohumu | Nisan - Mayıs | Direkt ekim | Toprak iyi ısınmış olmalı. |
| Antep fıstığı tohumu | Mart - Nisan | Ön işlemi yapıldıktan sonra | Sıcak iklim sever. |
3. Çiçek Tohumları Ekim Zamanları
Çiçek tohumları, türlerine göre bahar başından yaz ortasına kadar ekilebilir. Bazıları erken ilkbaharda seralarda çimlendirilirken, bazıları doğrudan açık alana ekilir.
| Çiçek Türü | Ekim Zamanı | Öneriler | Notlar |
|---|---|---|---|
| Gazanya | İlkbaharın sonu | Sera veya açıkta | Güneş sever. |
| Aslan ağzı | Mart - Nisan | Sera veya açık | Kolay çimlenir. |
| Alman papatyası | Mart - Nisan | Sera veya toprak | Hafif gölge sever. |
| Sedef çiçeği | Mart - Mayıs | Direkt ekim | Soğuklara dayanıklı. |
| Aster | Mart - Nisan | Sera veya açık alan | Serin iklim sever. |
4. Bahçe ve Tarla Bitkileri Tohumları
Tarla bitkileri genellikle mevsime ve yetiştirme amacına göre seçilen zamanda ekilir. Türkiye’de yetiştirilen bazı tarla bitkilerinin ekim zamanları şöyledir:
| Bitki | Ekim Zamanı | Notlar |
|---|---|---|
| Kış kabağı | Sonbahar sonu veya kış başı | Soğuktan korumalı. |
| Brüksel lahanası | Şubat - Mart | Serada fide yetiştirilir. |
| Kereviz | Mart - Nisan | Uzun gelişim süresi var. |
| Bal kabağı | Nisan - Mayıs | Sıcak iklim gerekir. |
| Patates | Mart - Nisan | Toprak iyi sürülmeli. |
5. Tohum Ekiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Toprak Sıcaklığı: Tohumların iyi çimlenebilmesi için toprak uygun sıcaklıkta olmalıdır. Çok soğuk ya da çok sıcak toprak çimlenmeyi olumsuz etkiler.
-
Tohum Türüne Göre İşlem: Bazı tohumlar çimlenmeden önce özel işlemler gerektirir; katlama, suya yatırma, kabuk soyma gibi.
-
İklim Koşulları: Bölgenizdeki don riskleri ve hava koşullarını dikkate alarak ekim zamanı belirlenmelidir.
-
Sulama: Ekim sonrası toprak rutubetli tutulmalı; ancak aşırı sulama tohumların çürümesine yol açabilir.
-
Işık İstekleri: Bazı tohumlar toprak yüzeyine, bazıları ise birkaç cm derine ekilmelidir.
6. Tohum Ekim Zamanları Özet Tablosu
| Tohum Türü | Ekim Zamanı | Toprak Sıcaklığı | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Domates | Şubat - Nisan | 15-25 °C | Genel serada veya açık alanda |
| Salatalık | Mart - Nisan | 15-20 °C | Sıcak sever |
| Biber | Şubat - Nisan | 20-25 °C | Uzun çimlenme süresi var |
| Havuç | Mart - Temmuz | 10-15 °C | Direkt ekilebilir |
| Kayısı Çekirdeği | Sonbahar - İlkbahar | - | Soğuk katlama işlemi gerekebilir |
| Gazanya | İlkbahar sonu | - | Güneş sever |
| Kış Kabağı | Sonbahar sonu | - | Soğuğa dayanıklı |
| Brüksel Lahanası | Şubat - Mart | - | Serada fide yetiştirilir |
7. Sonuç ve Öneriler
Tohum ekimi, başarı için uygun zamanlama ve doğru teknik çok önemlidir. Bahçe planınızı yaparken, tohum türünün ve iklim koşullarının uyumlu olmasına dikkat edin. Aynı zamanda dayanıklı türler için don riskinin geçtiği dönemi beklemek faydalıdır.
Yeni başlayanlar için öneriler:
-
Tohum paketlerindeki önerileri mutlaka okuyun.
-
Ekimden önce tohumları suya yatırarak çimlenmeyi hızlandırabilirsiniz.
-
Toprağı iyice işleyip yabancı otlardan arındırın.
-
Hafif gölge alanlarda veya seralarda fide yetiştirmeyi deneyin.
-
Sabırlı olun, bazı tohumların çimlenmesi zaman alabilir.
Özet Tablosu
| Tohum/Bitki | Ekim Zamanı | Toprak Sıcaklığı | Özel İhtiyaçlar |
|---|---|---|---|
| Domates | Şubat - Nisan | 15-25 °C | Serada başlayabilir. |
| Salatalık | Mart - Nisan | 15-20 °C | Nemli toprak gerekir. |
| Biber | Şubat - Nisan | 20-25 °C | Yavaş çimlenir. |
| Kayısı Çekirdeği | Sonbahar | - | Soğuk katlama gerekir. |
| Gazanya | İlkbahar sonu | - | Güneşli yer tercih edilir. |
| Kış kabağı | Sonbahar sonu | - | Hafif donlardan koruyun. |
| Brüksel lahanası | Şubat - Mart | - | Uzun süre fide yetiştirme. |
Kaynaklar ve Bilimsel Referanslar
-
Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı. Sebze Yetiştiriciliği Rehberi. 2023.
-
Ulusal Bahçe Bitkileri Kütüphanesi. Tohum Ekim Zamanları ve Teknikleri. 2024.
-
Kolektif. Bahçıvanlık El Kitabı. 12. Baskı, 2023.
-
Arslan, M.Bitki Tohumlarının Çimlenme Koşulları ve Kontrolü. Tarım Bilimleri Dergisi, 2024.
-
World Vegetable Center. Vegetable Seed Sowing Times. 2023.
Bahçıvanların tohum ekiminde başarıya ulaşmaları için temel prensipler bu şekildedir. Doğru tohum, doğru zaman ve doğru bakım ile bahçenizi bereketlendirin!